Tình trạng sạm da xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tuổi tác, lối sống và chế độ ăn uống. Làn da sạm đen có thể cảnh báo bệnh lý và ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khiến cho nhiều người trở nên tự ti trong cuộc sống.

Da sạm đen là gì?

Sạm da mặt là tình trạng da xuất hiện những vết hay mảng thâm đen trên da mặt, xảy ra khi các tế bào Melanocytes tăng sản xuất Melanin tại một số vùng da nhất định để bảo vệ da khỏi những tác động bên ngoài lẫn bên trong. Tuy nhiên cơ chế này lại dẫn tới hình thành một điểm hoặc mảng da sẫm màu, tương phản với những vùng da xung quanh. Bên cạnh đó, da bị sạm đen đi kèm với các biểu hiện như da khô, bong tróc, lão hóa và thiếu sức sống. 

Sạm da mặt là sự xuất hiện các vết hay mảng thâm đen
Sạm da mặt là sự xuất hiện các vết hay mảng thâm đen

Da sạm nám tuy không quá nguy hiểm nhưng có ảnh hưởng tới yếu tố thẩm mỹ của khuôn mặt, gây mất tự tin với phái nữ, khiến lo lắng, ám ảnh vì làn da sạm đen, kém tươi tắn, trông già trước tuổi,…

Biểu hiện của sạm da đen là gì?

Những vùng da mặt bị sạm đen thường có màu nâu đậm với kích thước nhỏ hoặc mảng lớn. Ngoài ra, da bị sạm đen, xỉn màu hiện diện ở các vị trí điển hình như sau:

  • Da mặt: Đây là vị trí dễ bị sạm đen nhất do cấu trúc của da mặt mỏng hơn so với các khu vực khác. Nếu không che chắn kỹ càng trước khi ra ngoài dẫn đến hiện tượng tăng sắc tố và sạm da. 
  • Da cổ: Thói quen mặc trang phục hai dây hay áo cổ rộng và không thoa kem chống nắng vùng cổ là cơ hội để ánh nắng mặt trời xâm nhập và gây ra các tình trạng sạm đen da cổ. 
  • Da tay: Việc phơi nắng hay tiếp xúc thường xuyên với hóa chất như xà phòng, nước rửa bát,.. sẽ là các tác nhân thúc đẩy tăng trưởng tế bào gây sạm ở vùng da tay, điển hình như ở mu bàn tay.  

Các đối tượng dễ bị sạm da

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ là đối tượng dễ bị nám sạm da hơn nam, bởi nội tiết tố và thói quen sử dụng mỹ phẩm để dưỡng trắng, làm đẹp da nhưng không thể bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời. Da sạm đen thường gặp ở những đối tượng sau:

  • Phụ nữ sau sinh nở, tiền mãn kinh hay ngoài 30 tuổi: Nội tiết tố thay đổi và việc không cân bằng khiến da dễ bị sạm đen.
  • Người có chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học: Ăn uống thiếu chất khiến cho da không được nuôi dưỡng tốt, dẫn tới tình trạng khô da, nhạy cảm trước tác nhân gây sạm da.
  • Người tiếp xúc thường xuyên ánh nắng mặt trời: Tia UV cũng là một trong các nguyên nhân làm tăng sắc tố gây nên da sạm đen.
  • Người tiếp xúc với hóa chất: Vì tính chất nghề nghiệp, một vài người thường xuyên tiếp xúc với xăng, nhựa đường, dầu hỏa… trong một thời gian dài có thể bị da sạm đen.
  • Người hay sử dụng nhiều mỹ phẩm: Rất nhiều loại mỹ phẩm dưỡng trắng da tính năng bào mòn da, có thể chứa nhiều thành phần khiến da mỏng, yếu và dễ bắt nắng. Đây là nguyên nhân phổ biến hình nên nám và da sạm đen.
Thường xuyên tiếp xúc ánh nắng dễ bị sạm da đen
Thường xuyên tiếp xúc ánh nắng dễ bị sạm da đen

Nguyên nhân gây ra tình trạng da sạm đen

Hiểu được nguyên nhân khiến da sạm đen, không đều màu sẽ giúp cho bạn giảm yếu tố nguy cơ và dưỡng trắng da đạt hiệu quả hơn. Cụ thể, các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng màu da sạm đen gồm:

Bẩm sinh – sắc tố melanin trong mỗi người

Melanin là sắc tố quyết định tới màu da của mỗi người. Nó được tạo ra từ những tế bào da (Melanocytes – tế bào biểu bì tạo hắc tố) phân bố  lớp đáy của thượng bì. Mọi người có số lượng tế bào Melanocytes gần như nhau nhưng tùy từng chủng tộc và môi trường sống khác nhau mà tế bào Melanocytes có thể tạo ra số lượng melanin nhiều hay ít.

Sắc tố melanin của mỗi người có ảnh hưởng đến da
Sắc tố melanin của mỗi người có ảnh hưởng đến da

Các nhà khoa học đã khám phá ra rằng melanin tồn tại ở 2 dạng đó là sáng màu (Pheomelanin) và tối màu (Eumelanin). Người có số lượng melanin nhiều và có tỷ lệ melanin tối màu cao thì sẽ có làn da xỉn màu, nhiều vết thâm, không đều màu, tàn nhang và sạm nám.

Không thường xuyên tẩy tế bào chết cho da

Mỗi ngày cơ thể đào thải khoảng hàng tỷ tế bào cũ, tích tụ ở trên bề mặt da. Lớp tế bào chết này là một trong các nguyên nhân khiến da sạm đen, xỉn màu, thiếu sức sống, kém tươi sáng và càng ngày càng sần sùi. 

Ngoài ra, lượng tế bào chết ở trên da còn ngăn cản việc da hấp thụ các dưỡng chất có trong các sản phẩm dưỡng da. Dù bạn có chăm sóc da đều đặn hàng ngày nhưng dưỡng chất trong sản phẩm đó sẽ khó thẩm thấu hoàn toàn vào trong da. 

Lớp tế bào chết có thể ngăn cản đến việc da hấp thụ dưỡng chất trong quá trình chăm sóc da. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến da sạm đen, xỉn màu kém tươi sáng. Hãy định kỳ tẩy tế bào chết bằng các phương pháp vật lý hoặc hóa học để da cải thiện tình trạng sạm đen.

Không chống nắng mỗi ngày

Tia UVA và UVB trong ánh nắng mặt trời là một trong các nguyên nhân khiến da sạm đen bị xỉn màu nhanh hơn. Khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ tự kích thích sự phát triển của hắc sắc tố melanin. Đây là sắc tố bảo vệ da trước tia cực tím nhưng cũng sẽ gây sạm nám, khiến da xỉn màu. 

Không chống nắng khiến da xỉn màu, sạm da đen
Không chống nắng khiến da xỉn màu, sạm da đen

Ngoài ra, tia UVA sẽ âm thầm tác động sâu vào da, khiến cho da hư tổn, đẩy nhanh quá trình lão hóa. Còn tia UVB gây tình trạng cháy nắng, sạm đen cho da. Không chỉ vậy, những tia này còn phá vỡ lớp collagen trên da, khiến cho da nhanh lão hóa, xuất hiện nám và tàn nhang,… Vì vậy, nếu như không che chắn da cẩn thận trước khi ra ngoài trời thì da của bạn sẽ có nguy cơ trở nên xỉn màu, nhợt nhạt.

Da thiếu vitamin và các khoáng chất

Chế độ ăn uống hằng ngày có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và làn da. Nếu bạn thường xuyên sử dụng những loại thực phẩm nhiều đường, tinh bột, dầu mỡ,… thì bạn dễ mắc các căn bệnh lý khiến da bị xỉn màu. Việc dung nạp quá nhiều thực phẩm có chứa bột đường làm tăng hình thành AGEs, là phân tử protein bị đường hóa. Các phân tử này sẽ tấn công da, khiến cho da mất đi độ săn chắc, xuất hiện nhiều nếp nhăn, da sạm đen,… 

Ngoài ra, nếu trong một thời gian dài không nạp đủ các thực phẩm giàu vitamin nhóm B, C, E, khoáng chất, axit béo,… cho cơ thể thì da cũng dễ bị xỉn màu, không căng mịn và sẽ nhanh lão hóa.

Da thiếu ẩm hay mất nước

Nguyên nhân có thể do uống nước không đủ, khiến da tiết thiếu dầu nhờn hoặc dưỡng ẩm không tốt làm da bị khô và dễ bị kích thích bởi các yếu tố môi trường hơn. Nguyên nhân này thường làm cho da bị sạm, nám, nhăn nheo rất khó phục hồi. Vì thế dưỡng ẩm là bước không thể thiếu trong chăm sóc da và cũng cách làm trắng da nhanh nhất.

Da thiếu ẩm, mất nước khiến da sạm đen
Da thiếu ẩm, mất nước khiến da sạm đen

Lạm dụng mỹ phẩm quá nhiều

Các loại mỹ phẩm làm trắng cấp tốc chứa các chất tẩy rửa mạnh, gây bào mòn mạnh lớp da phía ngoài. Vì thế sau khi sử dụng, da có thể trắng sáng và mịn lên trông thấy, nhưng sau một thời gian dài da đen sạm, xấu xí hơn nhiều.

Ngoài ra, còn có nhiều yếu tố tác động khác ảnh hưởng đến sản sinh melanin và lưu thông máu ở dưới da, gây ra da sạm đen hơn. Để làm trắng da hiệu quả thì bạn cần hạn chế tối đa yếu tố nguy cơ này kết hợp với áp dụng các biện pháp dưỡng trắng thường xuyên.

Quy trình chăm sóc da mặt không đúng cách

Những thói quen chăm sóc da không đúng cách thường gặp như: Lười thoa kem dưỡng, lạm dụng tẩy da chết, không tẩy trang hoặc rửa mặt trước khi đi ngủ,… đều nhanh làm cho da yếu đi và dẫn tới sạm đen, xỉn màu. Khi sức đề kháng da bị giảm thì các tác nhân bên ngoài như bụi bẩn và ánh nắng mặt trời có thể dễ dàng tấn công và gây hại cho da.

Thói quen chăm sóc da không đúng cách khiến da sạm đen
Thói quen chăm sóc da không đúng cách khiến da sạm đen

Hơn nữa, việc không làm sạch da trước khi ngủ khiến bụi bẩn, bã nhờn và lớp trang điểm đã tích tụ trên da khiến tắc nghẽn lỗ chân lông. Từ đó da xấu đi và dễ bị nổi mụn, da sạm đen. Đồng thời, thói quen không dưỡng ẩm hay dưỡng ẩm không đúng cách sẽ khiến cho da bị khô ráp, nhiều tế bào da chết và dẫn đến da bị sạm đen, xỉn màu.

Sinh hoạt không điều độ lành mạnh khiến da sạm đen

Thói quen thức quá khuya, sử dụng điện thoại, máy tính hoặc ngủ không đủ giấc cũng sẽ khiến cơ thể bạn luôn trong trạng thái mệt mỏi hay mất tập trung. Bên cạnh đó, ban đêm là khoảng thời gian cơ thể và làn da được nghỉ ngơi, các tế bào da của chúng ta được phục hồi và tái tạo. 

Nếu thiếu ngủ thì da yếu đi, dễ bị kích ứng và viêm nhiễm, da cũng dễ nhạy cảm hơn và đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Ngoài ra, sinh hoạt không điều độ hay thức quá khuya hoặc thiếu ngủ làm tích tụ độc tố trong cơ thể, dẫn đến hiện tượng da sạm nám, xỉn màu.

Ô nhiễm môi trường

Tình trạng ô nhiễm môi trường không những tác động tiêu cực tới sức khỏe mà còn khiến làn da bạn trở nên xỉn màu và thiếu sức sống. Trong không khí ô nhiễm chứa rất nhiều bụi bẩn, tạp chất mà mắt thường không thể nhìn thấy. 

Chúng có thể phá hủy các sợi liên kết dưới da như collagen, elastin có tác dụng kích thích sự hình thành các hắc sắc tố trên da. Khi kết cấu và tông màu của da bị thay đổi thì làn da bạn thường bị xỉn màu, nhợt nhạt và da sạm đen.

Căng thẳng và áp lực kéo dài

Căng thẳng, áp lực công việc dẫn tới thiếu ngủ mệt mỏi và thay đổi nội tiết tố có tác động hình thành sắc tố tối màu trên da. Lượng hormone cortisol ở trong cơ thể tăng cao, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu dưới da dẫn tớ làn da trở nên tái nhợt, xỉn màu và thiếu sức sống.

Căng thẳng, áp lực cũng là lý do khiến da sạm, nám
Căng thẳng, áp lực cũng là lý do khiến da sạm, nám

Thay đổi hormone

Khi cơ thể bước vào các giai đoạn đặc biệt như chu kỳ kinh nguyệt, tuổi dậy thì hoặc mang thai, mãn kinh,… thì nội tiết tố của cơ thể sẽ có sự thay đổi và dẫn đến một số biểu hiện rõ rệt trên da. 

Sự thay đổi nội tiết tố thường gây mất cân bằng hormone trong cơ thể, làm giảm nồng độ estrogen và tăng nồng độ testosterone, khiến cho da tiết nhiều dầu và lỗ chân lông giãn to. Tình trạng này còn khiến da đen sạm đi, xuất hiện những mảng tối màu trên da, dễ nổi mụn,…

Lão hóa da

Sau 25 tuổi là giai đoạn da của chúng ta bắt đầu lão hóa, lúc này quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn, những dấu hiệu như khô ráp, xỉn màu, nếp nhăn, kém sức sống… có thể dễ dàng nhận thấy ở trên khuôn mặt.

Cách khắc phục sạm da đen đơn giản

Sở hữu làn da, nhất là da mặt trắng sáng và mềm mịn là mong ước của tất cả các chị em phụ nữ. Với các cách khắc phục sạm da đen dưới đây, chắc chắn làn da của bạn dù có sần sùi, xấu xí đến mấy cũng sẽ trở nên mướt như da em bé.

Tẩy tế bào chết định kỳ

Làn da chúng ta có cơ chế tự phục hồi, đào thải tế bào cũ, thay thế bằng các tế bào da mới. Tẩy tế bào chết còn loại bỏ các tế bào da bị đen sạm, thúc đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào da, giúp sản sinh collagen hiệu quả hơn cũng như tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất của da.

Định kỳ tẩy tế bào chết giúp da sản sinh collagen hiệu quả hơn
Định kỳ tẩy tế bào chết giúp da sản sinh collagen hiệu quả hơn

Chú ý làm sạch da thật kỹ

Khi làm sạch da, bạn cũng cần áp dụng 2 bước làm sạch cơ bản là tẩy trang và rửa mặt nhằm loại bỏ lớp trang điểm, kem chống nắng và bụi bẩn, bã nhờn trên bề mặt da. Bạn có thể dùng dầu tẩy trang hoặc nước tẩy trang phù hợp với loại da của mình. 

Bên cạnh đó, những sản phẩm sữa rửa mặt có độ pH<7, có thành phần dịu nhẹ, không cồn và có tác dụng dưỡng trắng sẽ an toàn với da của bạn, không gây kích ứng cho da.

Chống nắng cho da

Trước khi đi ra ngoài, bạn hãy thoa kem chống nắng với chỉ số chống nắng cao và quang phổ rộng để bảo vệ làn da không bị tia UV tấn công. Bên cạnh đó, bạn nên che chắn cẩn thận trước khi ra ngoài trời (bằng cách mang áo khoác, váy chống nắng) để tránh tình trạng da bị cháy nắng khiến đỏ rát, giảm các tình trạng da sạm đen, xỉn màu.

Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế ra đường vào buổi trưa hay vào các khung giờ cao điểm nắng nóng. Bạn cũng nên ăn uống bổ sung đủ nước và vitamin cần thiết cho da để tăng sức đề kháng và chống lại những tác động tiêu cực từ môi trường. Nếu lỡ ra nắng mà da bạn bị đỏ hay bỏng rát, bạn cũng nên rửa sạch vùng da đó với nước mát để tránh các tác hại của tia UVA và UVB.

Dưỡng ẩm đầy đủ cho da

Để khắc phục tình trạng da xỉn màu, da sạm đen thì bạn cần uống đủ nước mỗi ngày, kết hợp với một thói quen dưỡng ẩm da đúng cách. Sau khi làm sạch da, bạn cần phải dùng toner, serum, kem dưỡng ẩm, kem dưỡng trắng da để làm mờ những vùng da không đều màu, nuôi dưỡng làn da thêm khỏe mạnh, mềm mại và trắng sáng.

Dưỡng ẩm thường xuyên giúp da trắng sáng, mịn màng
Dưỡng ẩm thường xuyên giúp da trắng sáng, mịn màng

Khi chọn kem dưỡng ẩm, bạn cũng nên ưu tiên lựa chọn những sản phẩm có các thành phần thiên nhiên và không gây bào mòn da như glycerin, vitamin E, hyaluronic acid, sản phẩm chiết xuất mật ong, nha đam,… Làn da khi được cấp ẩm đầy đủ sẽ khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt hơn trước tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài.

Bổ sung đủ vitamin và các khoáng chất trong chế độ ăn uống hàng ngày

Chế độ ăn uống hằng ngày có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và vẻ đẹp làn da. Vitamin và khoáng chất còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình trao đổi chất cũng như thanh lọc của làn da, giúp tăng sức đề kháng cho da, cải thiện tình trạng da xỉn màu và thiếu sức sống. 

Việc bổ sung đầy đủ những chất này sẽ tái tạo da, giúp cho da rạng rỡ và tươi sáng hơn. Một số loại vitamin và các khoáng chất giúp dưỡng da trắng mịn từ bên trong đó là vitamin A, vitamin C, vitamin nhóm B, axit béo, kẽm, axit lactic,…

Massage da và thư giãn tinh thần giúp da khỏe hơn

Thường xuyên cho mình những khoảng thời gian ngắn để thư giãn tinh thần cũng là một biện pháp giúp bạn cân bằng lượng hormone cortisol, giúp làn da bớt sạm màu. Massage da mặt và thường xuyên đắp mặt nạ là một biện pháp giúp tăng cường tuần hoàn máu, giúp làn da trở nên hồng hào hơn.

Massage da mặt giúp da trở nên hồng hào hơn
Massage da mặt giúp da trở nên hồng hào hơn

Sinh hoạt điều độ

Duy trì chế độ ăn uống, ngủ, nghỉ đúng giờ, không thức khuya, ngủ trước 11 giờ đêm và ngủ đủ 8 tiếng/ngày là các thói quen sinh hoạt điều độ giúp bạn đảm bảo thời gian cho da nghỉ ngơi và tái tạo.

Để duy trì mềm mại cho làn da, tránh tình trạng da khô ráp thì bạn nên uống đủ nước mỗi ngày. Theo nghiên cứu, chúng ta mỗi ngày cần cung cấp nước đủ 40ml/kg trọng lượng cơ thể. Như vậy, người có trọng lượng 50kg nên uống đủ 20ml nước hàng ngày. Bên cạnh đó, bạn có thể uống những loại nước ép hoa quả vì vừa cấp nước vừa cung cấp vitamin cho da khỏe mạnh.

Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột hay dầu mỡ. Bạn hãy ưu tiên thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây, các loại cá,… Từ đó, bạn sẽ có làn da sáng khỏe hơn, giảm tình trạng da sạm đen, xỉn màu.

Trên đây là toàn bộ nguyên nhân da sạm đen có thể khiến cho da mặt kém sắc và gây mất thẩm mỹ. Nếu bạn đang gặp tình trạng tương tự, thì chắc hẳn bạn đã biết nguyên nhân tại sao. Bên cạnh đó hãy tìm các phương án điều trị nám sạm phù hợp cho từng làn da. Như vậy, làn da của bạn sẽ ngày càng khỏe mạnh, trắng sáng và rạng ngời.